همه چیز درباره بیماری هاری

بیماری هاری از جمله خطرناک­ترین بیماری­های مشترک بین انسان و حیوانات خون‌گرم می­‌باشد. این بیماری سبب مرگ حتمی بیمار مبتلا به آن می­‌شود بنابراین صاحبان حیوانات خانگی لازم است تا اطلاعات دقیقی در ارتباط با این بیماری کسب کنند و در ضمن جوانب احتیاط را رعایت کنند. در این مقاله قصد داریم تا اطلاعاتی را در زمینه بیماری هاری در اختیار شما بگذاریم و به بررسی راهکاری­های مقابله با آن در حیوانات خانگی بپردازیم.

بیماری هاری چیست؟

بیماری هاری از جمله بیماری­هایی است که با شنیدن نامش سبب ترس شدیدی بین اقشار مختلقی از جامعه از جمله دامپزشکان، پزشکان، صاحبین حیوانات خانگی و دولت­ها می­‌شود.

بیماری هاری بر خلاف بیماری­های رایج ویروسی دیگر، هیچگونه درمان قطعی ندارد و به طور قطع سبب مرگ فرد درگیر با این بیماری می­‌شود. بیماری هاری از خانواده رابدوویروس­ها است که در سگ­ها و گربه­‌های خانگی اغلب از طریق گزیدگی حیوان مبتلا به هاری منتقل می­‌شود. ویروس هاری در بزاق دهان حیوان مبتلا وجود دارد و از طریق محل زخم وارد بدن فرد گزیده می‌­شود. مدت زمان بروز علائم بالینی از زمان آلودگی به ویروس از 1 هفته تا 8 ماه به طول می­‌انجامد.

عوامل متعددی در تعیین این مدت زمان نقش دارد مانند: میزان ویروس وارد شده به بدن، فاصله محل گزیدگی تا سیستم اعصاب مرکزی، و واریته ویروس. اما از زمانی که علائم بالینی بروز پیدا می­‌کند، بیماری به سرعت گسترش پیدا کرده و در کمتر از 7 روز سبب مرگ می‌­شود.

بیماری هاری علائم گسترده­‌ای دارد و اغلب با دیگر بیماری­‌هایی که سبب انسفالومیلیت می­‌شود اشتباه گرفته می­‌شود. بیماری هاری به طور کلی بر اساس نوع علائم بالینی به دو دسته اصلی تقسیم می­‌شود که عبارتند از: هاری عصبی و هاری فلج کننده.

سگ­ها و گربه­‌ها به محض آلودگی به ویروس هاری وارد فاز اولیه (فاز پرودورمال) می‌­شوند که 2 تا 3 روز طول می­‌کشد. در این دوره حیوان حساس و عصبی است و علائمی نظیر گازگرفتن و یا لیس زدن ناحیه تلقیح ویروس را دارند.

پس از این دوره اولیه ممکن است فاز عصبی یا فاز فلج کننده بیماری هاری بروز کند. فاز عصبی هاری 1 تا 7 روز به طول می‌­انجامد. بیماری مبتلا به هاری عصبی علائمی نظیر توهم، هیجان و گاز گرفتن قفس و یا اجسام اطرافشان را دارند این علائم به تشنج و مرگ منتهی می‌­شود. اما حیواناتی که هاری فلج کننده را بروز می‌­دهند علائمی نظیر سختی در بلع، ترس از آب و ترس از نور، صدای خشن، فلجی فک را نشان می‌­دهند. این دوره 1 تا 10 روز به طول می‌­انجامد و سرانجام با فلجی عضلات تنفسی و مرگ همراه است.

واکسن هاری در سگ و گربه

در ایران دامپزشکان موظف به واکسیناسیون حیوان خانگی (فقط سگ و گربه به صورت روتین و در خرگوش فقط در صورت سفر خارجی) می­‌باشند. واکسن مورد استفاده توسط دامپزشکان واکسن کشته شده ویروس هاری می‌­باشد. واکسن هاری با توجه به نوع شرکت سازنده آن می­توان به زیر پوست و یا داخل عضله تلقیح کرد.

توصیه بر این است که واکسن هاری پس از 3 ماهگی تزریق شود و سالیانه یکبار تکرار شود. توصیه اکید بر این است که از تزریق همزمان واکسن هاری و چندگانه در سگ و تزریق همزمان واکسن هاری و سه‌گانه در گربه جلوگیری شود و تزریق این واکسن­ها با فاصله حداقل 1 هفتگی از همدیگر صورت بگیرد. واکسیناسیون حیوانات خانگی تاثیر به سزایی در کاهش میزان شیوع بیماری هاری در حیوانات خانگی و صاحبین حیوانات خانگی داشته است.

واکسن هاری در انسان

واکسن هاری در انسان نیز تزریق می‌­شود اما این کار به‌صورت روتین انجام نمی­‌گیرد و فقط زمانی که شما آثار درگیری با حیوان مانند گاز گرفتگی یا خراش داشته باشید برای شما تزریق واکسن صورت می‌­گیرد. توصیه بر این است که اگر شما با حیوانات خانگی در تماس هستید و یا با حیوانات وحشی در طبیعت و یا حیوانات بی سرپرست در تماس هستید حتما اقدام به تزریق سالیانه واکسن هاری بکنید.

در صورتی که شما توسط هر نوع حیوانی گزیده شدید این موضوع را جدی بگیرید و در اولین فرصت به مراکز 24 ساعته بهداشت مراجعه کنید تا مراحل شستشوی زخم، تزریق آنتی بادی در ناحیه گزیدگی و تزریق واکسن برای شما انجام گیرد.

عوارض واکسن هاری در سگ و گربه          

باید این نکته را همیشه مد نظر داشته باشید که هر تزریق از جمله دارو یا واکسن می‌­تواند در برخی موارد تبعاتی را داشته باشد ولی این موارد بسیار نادر است. در ارتباط با عوارض واکسن هاری باید گفت که به‌صورت روتین عوارضی نظیر بیحالی، تب، درد و تورم در ناحیه تزریق اشاره کرد اما در برخی موارد حیوان به واکسن علائم آلرژیک نشان می­‌دهد از جمله خارش و تورم دست­ها، چشم­ها و گوش­ها و افزایش دما و التهاب در بدن. در این مواقع با مراجعه به مراکز دامپزشکی با تزریق ضدالتهاب علائم التهابی از بین می­‌رود و جای هیچ نگرانی نیست. لذا توضیه می­‌شود که همیشه پس از تزریق واکسن 20 لی 30 دقیقه در مراکز دامپزشکی بمانید و در صورتی که علائم بالا را ندیدید سپس اقدام به ترک مراکز کنید.

در برخی گربه‌­ها تزریق واکسن در زیر پوست سبب ایجاد بیماری بسیار نادری می­‌شود با نام سارکومای. محل تزریق این بیماری نوعی سرطان بدخیم در ناحیه تزریق می‌باشد لذا طبق توصیه انجمن­‌های بین المللی دامپزشکی پیشنهاد می‌­شود تا تزریق واکسن در زیر پوست دم و یا زیر زانو گربه تزریق شود به جای زیرپوست بین دو کتف تا در صورت بروز این بیماری نادر بتوان اقدامات درمانی را انجام داد.

اما این نکته را بدانید که تمامی موارد ذکر شده در بالا بسیار نادر می­‌باشد و خطر گرفتن بیماری هاری و یا بیماری­‌های ویروسی دیگر که ممکن است پت شما را درگیر کند بسیار بیشتر از موارد ذکر شده در بالا است. پس حتما تزریق واکسن برای حیوان خانگی خود را جدی بگیرید.

جمع‌بندی

در نهایت باید بدانید که بیماری هاری یکی از کشنده ترین بیماری­ها می­‌باشد و هیچگونه درمانی ندارد. این بیماری سالانه 50 هزار نفر را در سراسر جهان به کام مرگ می‌برد پس حتماً با رعایت نکاتی مانند واکسیناسیون سروقت و جلوگیری از تماس حیوان خانگیتان با حیوانات وحشی دیگر در کاهش شیوع این بیماری نقش مفیدی داشته باشید.

در آخر در صورت وجود هرگونه مشکل، کارشناسان آی پت در قسمت مشاوره دامپزشکی آنلاین آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان می‌باشند.