انواع انگل در گربه ها (داخلی و خارجی) و نحوه پیشگیری و درمان

انگل ها به ارگانیسم هایی گفته می‌شود که در داخل بدن یا روی بدن ارگانیسم و جانداران دیگری به نام میزبان زندگی می‌کنند و از میزبان تغذیه می‌کنند و ممکن است به میزبان آسیب برسانند. از مهم‌ترین نکات کلیدی در خصوص نگهداری گربه‌ها، پیشگیری از ابتلای به انگل در گربه است.

انگل‌ها در گربه متنوع هستند و به طور کل به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

انگل‌های خارجی و داخلی. همانطور که از نام آن ها پیداست، انگل‌های خارجی روی مو‌، پوست و به طور کلی سطح بدن گربه‌ها زندگی می‌کنند و انگل‌های داخلی در درون بدن و اندام‌هایی مانند دستگاه گوارش و حتی قلب زندگی می‌کنند.

شایع‌ترین انگل‌های خارجی در گربه‌ها کدامند؟

• کک

کک‌ها حشرات کوچکی هستند که روی پوست بدن گربه شما زندگی می‌کنند و از خون آنها تغذیه می‌کنند و باعث ایجاد تحریک و خارش می‌شوند. کک‌ها شایع ترین انگل در گربه‌ها هستند و یکی خطرناک‌ترین انگل‌های خارجی در گربه‌ها محسوب می‌شوند زیرا می‌توانند علاوه بر ایجاد ناراحتی در گربه‌ها به واسطه‌ی خارش، گاز گرفتن کک ها و … می‌توانند بیماری‌های مختلفی را منتقل کنند.

هجوم کک‌ها می‌تواند هر گربه‌ای را تحت تاثیر قرار دهد، اما گربه‌هایی که در فضای باز زندگی می‌کنند، گربه‌هایی که با سایر حیوانات خانگی زندگی می‌کنند و یا گربه‌هایی که در خانه‌ها یا پناهگاه‌هایی با چندین حیوان دیگر زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کک هستند نشانه‌های معمول کک‌ها خاراندن مداوم، لیسیدن یا گاز گرفتن پوست است.

خوشبختانه، درگیری با کک‌ها به راحتی قابل درمان است. داروهای تزریقی و گاها موضعی وجود دارد که می‌توانید با تجویز دامپزشک خود تهیه کنید و استفاده کنید، همچنین قلاده‌های ضد کک نیز در دسترس هستند که می‌توانند تا حدودی کمک کننده باشند. برای مطالعه بیشتر مقاله کک گربه را مطالعه کنید.

• کنه‌ها

کنه ها از دیگر انگل‌های خارجی حیوانات هستند که اندازه آنها از 1 میلی‌متر تا 1 سانتی‌متر متغیر است. کنه ها در تمام طول سال فعال هستند، اما بهار و پاییز زمانی است که تعداد آنها در محیط بیشتر از هر زمان دیگر است. کنه‌ها می‌توانند باعث بروز و انتقال بیماری‌های خطرناک و کشنده‌ای بین حیوانات و بین انسان و حیوان شوند که در صورت تماس با آنها می‌توانید به بیماری دچار شوید.

کنه‌ها به اندازه‌ای بزرگ هستند که وقتی بدن گربه‌ی خود را لمس می‌کنید و دست بین موهای او می‌کشید لمس شوند و شما متوجه آن‌ها شوید. کنه‌ها معمولاً روی سر، گردن، گوش ها و پاها یافت می‌شوند.

چندین داروی دافع برای کنه وجود دارد. داروهای ضد کنه باید حتما توسط دامپزشک تجویز و طبق دستور او استفاده شوند. برای درمان کنه در گربه توجه داشته باشید هرگز نباید از محصولات ضد کک و کنه طراحی شده برای سگ، در گربه‌ها استفاده کنید زیرا ممکن است سمی باشند.

• جرب

جرب‌ها انگل‌های ریز و در ابعاد میکروسکوپی هستند که روی پوست گربه یا در مجرای گوش زندگی می‌کنند. جرب‌ها می‌توانند باعث تحریک قابل توجه، بیماری‌های پوستی و همچنین عفونت‌های باکتریایی ثانویه شوند. شایع‌ترین جرب‌هایی که در گربه‌ها یافت می‌شود جرب گوش است که عموماً در کانال گوش یافت می‌شود اما می‌تواند در سایر نواحی بدن نیز زندگی کند.

شایع ترین علامت درگیری با جرب‌ در گربه، خاراندن مداوم، تکان دادن سر، لیسیدن یا گاز گرفتن است که همگی می‌توانند منجر به بروز زخم، دلمه، التهاب و ریزش مو شوند.

بهترین راه برای جلوگیری از درگیری با جرب در گربه شما، نظارت بر محل زندگی گربه و نظافت منظم گبه و مجیط زندگی و لوازمش است. اگر علائمی از درگیری با جرب‌ها را در گربه خود مشاهده کردید، بهتر است توسط دامپزشک معاینه شود و درمانش آغاز شود زیرا جرب‌ها می‌توانند پیشرونده باشند و به سرعت نواحی زیادی از بدن را درگیر کند.

شایع‌ترین انگل‌های داخلی که گربه را درگیر می‌کند کدامند؟

انواع مختلفی از انگل‌های داخلی وجود دارد که گربه‌ها را میزبان خود می‌کند، از جمله انگل‌های داخلی می‌توان به کرم گرد، کرم نواری، کرم قلب و کرم قلاب‌دار. و سایر گونه‌های انگلی تک یاخته‌ای مانند ژیاردیا، کوکسیدیا و توکسوپلاسما اشاره کرد.

• ژیاردیا

ژیاردیا یک ارگانیسم انگلی تک یاخته‌ای است که خود را به روده می‌چسبد و بیماری ژیاردیازیس را ایجاد می‌کند، گربه‌ها با بلعیدن مدفوع حیوانات آلوده یا بلعیدن و لیس زدن موارد آلوده شده با مدفوع حیوانات آلوده و بلعیدن انگلی که در مرحله کیست خود است آلوده می‌شوند.

گربه‌های مبتلا به ژیاردیازیس دچار اسهال، مدفوع چرب و کاهش وزن تدریجی شوند. مدفوع می‌تواند شل یا آبکی باشد، رنگ سبزی داشته باشد ویا حتی حاوی خون باشد. اسهال ناشی از درگیری با ژیاردیا می‌تواند مزمن یا عود کننده باشد. گربه‌های مبتلا به ژیاردیازیس ممکن است فعالیت کمتری داشته باشند و گاهی دچار تب و افزایش دمای بدن شوند.

در صورت مشاهده این علائم در گربه‌ی خود به دامپزشک مراجعه کنید تا پس از معاینه و بررسی وضعیت درمان مناسب را به شما ارائه دهد.

به خاطر داشته باشید که ضدعفونی کردن محیط زندگی گربه و رعایت بهداشت به خصوص در مورد خوراکی‌ها بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به ژیاردیازیس در گربه هاست.

• کوکسیدیا

کوکسیدیا‌ها موجودات انگلی تک یاخته‌ای هستند که باعث درگیری‌ای به نام کوکسیدیوز می‌شوند. گربه‌ها معمولاً با خوردن کیست‌هایی که در مدفوع گربه، سایر حیوانات (مانند موش) یا خاکی که کیست‌ها در آن وجود دارد، آلوده می‌شوند. نکته‌ی جالب که لازم است بدانید این است که گونه رایج کوکسیدیا که گربه‌ها را آلوده می‌کند نمی‌تواند انسان را آلوده کند.

بیشتر گربه‌های آلوده به کوکسیدیا علائم بالینی از خود نشان نمی‌دهند، اما بچه گربه‌ها و گربه‌های بالغ با سیستم ایمنی ضعیف تر ممکن است علائمی مانند اسهال شدید آبکی، کم آبی و دهیدره شدن بدن، استفراغ و کاهش اشتها را نشان دهند. تشخیص دقیق کوکسیدیوز توسط دامپزشک و فقط با معاینه جامع مدفوع ممکن است.

• توکسوپلاسما

توکسوپلاسما انگل تک یاخته‌ای است که باعث بیماری توکسوپلاسموزیس در گربه‌ها می‌شود، توکسوپلاسما یک ارگانیسم انگلی شایع در گربه هاست که به ندرت باعث بیماری زایی می‌شود. بیشتر گربه‌ها با خوردن انگل توکسوپلاسما در مرحله کیست آن در گوشت خام (مانند طعمه آلوده) آلوده می‌شوند.

گربه‌ها می‌توانند توکسوپلاسموز را به انسان منتقل کنند، و در حالی که بیشتر انسان‌های سالم علائم کمی از بیماری را نشان می‌دهند، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف و زنان باردار بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری و بروز علائم خطرناک آن هستند.

علائم توکسوپلاسموز در گربه هایی با سیستم ایمنی ضعیف مانند بچه گربه‌ها یا گربه‌هایی که از FeLV یا FIV رنج می‌برند، ظاهر می‌شود. علائم شایع آن عبارتند از تب، بی حالی و کاهش اشتها. سایر علائم بالینی ممکن است بسته به محل قرارگیری انگل ایجاد شود، مانند ذات الریه در صورتی که انگل ریه را درگیر کند و یا زردی در صورتی که کبد درگیر باشد.

دامپزشک شما به محض تشخیص بیماری در گربه شما درمان را تجویز می‌کند و باید چند روز ادامه یابد.

• کرم‌های گرد

کرم‌های گرد از انگل‌های رایج در گربه‌ها هستند. همانطور که از نام آن مشخص است، آنها کرم‌های بزرگ و گردی هستند که در روده‌ها زندگی می‌کنند. بچه گربه‌ها معمولاً از طریق خوردن لاروهای موجود در مدفوع حیوانات آلوده یا طعمه‌هایی که به عنوان میزبان تخم‌ها عمل می‌کنند، مانند پرندگان، جوندگان و سوسک‌ها، مبتلا شوند.

شایع ترین علائم درگیری با کرم‌های گرد اسهال، بی‌حالی، کاهش وزن و استفراغ است. در گربه‌هایی که تعداد کمی کرم وجود دارد، ممکن است هیچ نشانه‌ای از درگیری وجود نداشته باشد، اما ممکن است آنها را در مدفوع یا استفراغ مشاهده کنید.

پس از تشخیص، درمان آسکاریازیس نسبتاً آسان است و برای از بین بردن آنها به چند دوره درمان با ضد انگل خاص نیاز است. از آنجایی که گربه‌ها همیشه در معرض خطر ابتلا به کرم‌های گرد هستند، کرم‌زدایی دوره‌ای باید به عنوان یک روش پیشگیرانه انجام شود، این پیشگیری به‌ویژه در مورد گربه‌هایی که با خارج از منزل و همچنین با گربه‌های خیابانی در ارتباط هستند اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

• کرم‌های پهن (نواری شکل)

این کرم‌ها انگل‌های مسطح، طویل و تکه تکه شده‌ای هستند که به دیواره‌های روده کوچک می‌چسبند. گربه‌ها معمولاً توسط گونه‌های Dipylidium caninum آلوده می‌شوند، اما انواع مختلفی از کرم‌های نواری برای آلوده کردن حیوانات خانگی شناخته شده است.

احتمال ابتلای انسان به کرم‌های نواری بسیار کم است. واضح‌ترین علامت درگیری با کرم های نواری وجود تکه تکه های کرم یا بندهای بدن آن‌ها در مدفوع و اطراف مقعد است. همچنین اگر کرم‌ها به نواحی معده نیز نفوذ کرده باشند ممکن است بندها از طریق استفراغ خارج شوند. در درگیری با کرم‌های نواری ممکن است مقداری کاهش وزن را مشاهده کنید.

درمان کرم‌های نواری شامل داروهای ضد کرم به صورت خوراکی یا تزریقی است. بهترین راه برای جلوگیری از عفونت کرم نواری در گربه‌ها از طریق درمان پیشگیرانه به طور منظم است.

• کرم قلابدار

این انگل‌ها کرم‌های کوچک و بسیار نازک با قطعات دهانی قلاب‌دار هستند که به آنها کمک می‌کند به دیواره‌های روده بچسبند و از خون و مایعات موجود در بافت‌های میزبان تغذیه کنند. گربه ها معمولاً توسط Ancylostoma tubaeforme و Ancylostoma braziliense آلوده می‌شوند، اما ممکن است توسط کرم قلابدار سگ (Ancylostoma caninum) نیز آلوده شوند.

گربه‌ها می‌توانند با خوردن تخم‌های کرم به این انگل مبتلا شوند. بچه گربه‌ها همچنین ممکن است از طریق خوردن شیر مادرشان آلوده شوند. انسان‌ها نمی‌تواند به صورت داخلی آلوده شود، اما لاروهای کرم قلابدار می‌توانند در پوست نفوذ کنند و باعث عفونت و التهاب پوست شوند.

از شایع‌ترین علائم درگیری با کرم قلابدار در گربه‌ها می‌توان به کم خونی، کاهش وزن، اسهال، پوشش ضعیف مو و وجود خون در مدفوع اشاره کرد.

بهترین راه برای تشخیص کرم قلابدر ، آنالیز مدفوع است که پس از تشخیص قطعی توسط دامپزشک، درمان شامل چند دور کرم زدایی است. استفاده منظم از داروهای پیشگیری کننده از انگل برای گربه‌های در معرض خطر، همراه با کرم زدایی دوره‌ای، تمیز کردن روزانه محیط زندگی و رعایت بهداشت باعث کاهش ریسک ابتلا به این انگل می‌شود.

کلام پایانی

جمله‌ی معروف و کلیشه‌ای پیشگیری بهتر از درمان است در خصوص آلودگی‌های انگلی به خوبی صدق می‌کند. ضدانگل تراپی‌های منظم و ادامه‌دار، چکاپ‌های دامپزشکی به موقع و تمیز و پاکیزه نگهداشتن محیط زندگی گربه از ابتلای به انگل در گربه‌ها جلوگیری می‌کند.

در آخر در صورت وجود هرگونه سؤال از بخش دامپزشک آنلاین و یا مشاوره تلفنی دامپزشکی با کارشناسان آی پت در ارتباط باشید.