انتخاب مار به عنوان حیوان خانگی

آیا مار می تواند حیوان خانگی مناسبی برای سرپرستان خود باشد؟

مارها در دسته حیوانات اگزوتیک قرار دارند که نیازمند شرایط نگهداری خاص و ویژه‌ای هستند. حیوانات خانگی اگزوتیک به معنای پت‌های غیرمعمولی بوده که انسان‌ها می توانند از آن ها در محیط های کنترل شده مثل داخل خانه های خود نگهداری کنند.

از مهم‌ترین این جانداران می توان به خزندگانی همانند لاک پشت‌ها، مارمولک‌ها یا مارها، پستانداران کوچک همانند خوکچه‌های هندی، همسترها، خرگوش ها و آبزیانی همانند ماهی های آکواریومی اشاره کنیم.

نگهداری از این پت ها نیازمند شرایط خاصی بوده که با سایر حیوانات خانگی متفاوت می‌باشد و ما به ترتیب به آن‌ها خواهیم پرداخت. در این مقاله به شرایط نگهداری مار خانگی و عواملی که پیش از به سرپرستی گرفتن مار خانگی باید به آن توجه کرد، پرداخته‌ایم.

فاکتورهای ضروری برای سرپرستی از خزندگان به عنوان حیوان خانگی و نحوه برخورد با مار خانگی

پیش از به سرپرستی گرفتن یک مار خانگی چندین فاکتور مهم را باید در نظر داشته باشید:

1. قبل از تصمیم گیری باید با سایر اعضای خانواده خود مشورت کنید و از میزان رضایت آن ها در رابطه با حضور یک مار در محیط داخلی خانه اطمینان حاصل کنید. در بسیاری از مواقع نگهداری از یک مار خانگی می تواند در طولانی مدت باعث ایجاد اضطراب، ترس و فوبیا در اعضای خانواده شما شود.
2. شرایط سنی اعضای خانواده خود را بسنجید و به طور کلی بهتر است افراد بالغ از مارها نگهداری کنند. در نتیجه اگر شما کودکان زیر سن 7 سال دارید بهتر است به علت احتمال بروز اختلالات روحی از نگهداری چنین پت هایی خودداری کنید؛ به عنوان مثال بعضی از مارها شب زی بوده و سرپرستان باید در طول شب به احتیاجات پت خود رسیدگی کنند در نتیجه در طولانی مدت نگهداری از آن ها توسط کودکان می تواند باعث بروز اختلالات شدید در ریتم خوابشان شود. از طرفی اگرچه ما پت را به عنوان مار خانگی طلقی می کنیم اما این موضوع که مارها موجوداتی شکارچی هستند را نباید نادیده گرفت و بروز بعضی از رفتارهای غریزی از آنان کاملا اجتناب ناپذیر است. بنابراین مشاهده رفتارهای غریزی مارها به ویژه نحوه تغذیه کردن از موجودات دیگر در دراز مدت بر روی کودکان تاثیرات نامطلوبی به دنبال خواهد داشت.
3. مارهایی را به عنوان پت انتخاب کنید که نگهداری از آن ها برای سلامتی شما و اعضای خانواده خطرناک نباشد. به عبارتی مارهای سمی پت های مناسبی برای نگهداری نخواهند بود.
4. در صورتی که از پت هایی همانند جوندگان کوچک مثل خوکچه های هندی، همستر و یا توله سگ و بچه گربه نگهداری می کنید، از به سرپرستی گرفتن خزندگانی همانند مارها جدا خودداری کنید. زیرا مارها به چنین پت هایی براساس رفتارهای غریزی خود به عنوان شکار نگاه خواهند کرد.
5. قبل از به سرپرستی گرفتن یک مار تمام شرایط مورد نیاز برای نگهداری از آن همانند محل استراحت، غذا و ... فراهم کنید و سپس اقدام به خریداری مار خانگی کنید.

انواع مار خانگی و نام بردن از مارها بر اساس رنگ بدن

همانطور که اشاره شد مارهای غیرسمی زیادی در سرتاسر دنیا وجود دارند که افراد می توانند اقدام به خریداری آن ها کنند و از آنان به عنوان مار خانگی نگهداری کرد. بیشتر این مارها بومی قاره های آفریقا و آمریکا هستند.

شما قبل از خریداری چنین پت هایی باید از وضعیت آن ها در زیست بوم هایشان اطمینان حاصل کنید زیرا بسیاری از این مارها در نتیجه رونق تجارت نگهداری از حیوانات خانگی اگزوتیک در معرض انقراض قرار گرفته اند.

در نتیجه افراد با نخریدن چنین مارهایی می توانند مانع از گسترش تجارت چنین پت هایی شوند. بعلاوه شما قبل از خریداری مارها باید آن ها را به منظور دریافت تاییدیه سلامت جسمانی به مراکز درمانی دامپزشکی ببرید.

از محبوب ترین مارهای غیر سمی مناسب برای نگهداری در محیط داخلی خانه سرپرستان می توانیم به : پیتون های توپی، مارهای ذرت و بوآ شنی کنیا، سبز نرم، گردن حلقه ای، پیتون فرشی، تخم خوار آفریقایی،snake  garter، gopher snake،  snake و rosy boa اشاره کنیم.

به عنوان مثال پیتون های توپی می توانند  پوشش بدنی بسیار متفاوتی داشته باشند. به طور کلی 50 گونه مختلف از این مارها با ترکیب رنگی مختلف در جهان شناسایی شده است که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• Acid ball python:

این مارها بیشتر از سال 2015 شناسایی شده‌اند. آن ها دارای بدن هایی با رنگ سیاه یا قهوه ای با لکه های طلایی هستند.

• Albino ball python:

این پیتون ها بسیار نادر هستند، آن ها معمولا دارای فلس هایی به رنگ زرد، سفید یا ترکیبی از هردو می باشند.

• Banana ball python:

این مارها جز محبوب ترین پیتون های توپی می باشند و دارای رنگی برنزی با لکه های زرد می باشند.

• Black ball python:

این مارها به شکلی یک دست سیاه هستند.

• Blue-eyed leucistic ball python:

این مارها فاقد هرگونه رنگدانه بوده و یکی از کمیاب‌ترین و گران‌قیمت ترین پیتون های توپی می باشند.

• Candino:

این مارها یکی زیباترین مارهای طبیعت هستند. معمولا فلس های آن ها ترکیبی از رنگ زرد و نارنجی می باشد.

مارهای  rosy boa هم دارای پوشش های بدنی متفاوتی می باشد که میتوان به چند مورد زیر اشاره کرد:

• Mexican rosy boa:

پوشش بدنی این مارها دارای زمینه ای سفید با نوار ضخیم سیاه می باشد که تقریبا قطر این نوارها با یکدیگر برابر بوده و از ناحیه سر تا انتهای دم ادامه دارد.

• desert rosy boa:

پوشش بدنی این گونه به شکلی می باشد که می تواند در مناطق بیابانی استتار کند. به طور کلی رنگ زمینه بدن آن ها سفید بوده و توسط نوارهای باریک قهوه ای و صورتی رنگ در برگرفته شده اند.

• :Coastal rosy boa

این گونه به طور معمول دارای پوشش های بدنی حاوی نوارهای خاکستری، قهوه ای یا صورتی با زمینه سفید  می باشد.

طول عمر مار خانگی

طول عمر طبیعی اکثر مارهایی که می توانند به عنوان پت و مارخانگی نگهداری شوند در طبیعت چیزی در حدود 10 الی 15 سال می باشد، اما اگر شرایط مناسب برای زندگی آن ها در شرایط اسارت به عنوان پت فراهم شود می توان طول عمر بیشتر همانند 20 سال  برای آن ها در نظر گرفت.

انواع رفتار مار خانگی

به طور کلی این خزندگان دارای طبعی آرام هستند و کمتر از آن ها رفتارهای پرخاشگرانه سر می زند؛ در نتیجه آن ها می توانند گزینه مناسبی برای افرادی باشند که تمایل زیادی برای نگهداری از حیوانات خانگی همانند مارها دارند. این خزندگان اجتماعی نیستند و بهتر است از آن ها در محیط های جدا از یکدیگر نگهداری کنید تا به یکدیگر آسیب وارد نکنند.

غذای مناسب برای مار خانگی

مارها موجوداتی گوشت‌خوار هستند. آن ها در اکثر مواقع از جوندگان کوچک، دوزیستان و خزندگان کوچک تغذیه می کنند. بعلاوه این خزندگان می توانند با بالا رفتن از درختان به لانه های پرندگان حمله کرده و از آن ها و تخم هایشان تغذیه کنند.

معمولاً مارهای غیرسمی می‌توانند با در آغوش کشیدن طعمه و منقبض‌ کردن عضلات بدنشان فشار بسیار زیادی به شکار وارد کرده و باعث خفگی طعمه  شوند. آن ها بیشتر از طریق استتار اقدام به شکار خواهند کرد. به طور کلی این خزندگان می توانند شکار خود را به شکل کامل ببلعند و برای هضم آن ها نیاز به 4 الی 6 روز خواهند داشت.

جای خواب مناسب برای مار خانگی

سرپرستان می توانند برای نگهداری از مارهای خود  از آکواریوم های مخصوص استفاده کنند. به طور کلی ما توصیه می کنیم که مارها بیشترین زمان خود را در آکواریوم های مخصوص خود سپری کنند و سرپرستان کم‌تر آن ها را وراد حریم شخصی خود همانند تخت خواب های خود کنند. عواملی که در بستر این حیوانات می بایست لحاظ کرد شامل موارد زیر است:

1. بهتر است بستر انتخابی برای محل زندگی چنین مارهایی مخلوطی از خاک و ماسه باشد چرا که استفاده از ماسه به تنهایی می تواند به باعث تحریک پوست آن ها شود.
2. می توان از برگ های طبیعی نیز برای پوشاندن کف بستر استفاده کرد. برگ های انتخابی باید قبل از مصرف به خوبی با کمک آب جوش ضدعفونی شوند. بستر مناسب باید شامل 60 درصد خاک، 30 درصد ماسه و 10 درصد برگ خشک شده باشد.
3. سرپرستان باید برای محل نگهداری مارهای خود از لامپ های حرارتی استفاده کنند؛ این لامپ ها نباید در تماس مستقیم با بدن مارها باشند تا به بدن آنها اسیب وارد نشود. بهترین دمای مناسب برای این خزندگان  بین 23 تا 27 درجه سانتی گراد می باشد.
4. رطوبت یکی از مهم ترین فاکتورهای لحاظ شده در محل زندگی مارها می باشد، زیرا رطوبت مناسب می تواند برای سلامت سیستم تنفسی و سیستم پوششی بسیار مفید باشد. بهترین میزان رطوبت محیط برای چنین پت هایی بین 40 الی 50 درصد می باشد.
5. این خزندگان در طبیعت در معرض نور مستقیم خورشید قرار دارند اما مارهایی که به عنوان پت در خانه نگهداری می شوند از داشتن چنین شرایطی محروم هستند؛ در نتیجه سرپرستان آن ها باید نسبت به تهیه لامپ های فرابنفش(UVB/UVA) اقدام کنند. لامپ های فرابنفش به این خزندگان کمک می کنند که به شکل مصنوعی نسبت به تامین ویتامین د3 مورد نیاز بدن خود اقدام کرده و دچار اختلالاتی همانند نرمی استخوان نشوند. این لامپ ها باید در طول روز به مدت 12 ساعت در اختیار پت مورد نظر قرار بگیرند و شب ها خاموش شوند.

تنبیه کردن مار خانگی

عبارت تنبیه کردن در مورد مارهای خانگی با چیزی که در مورد دیگر حیوانات خانگی به ویژه سگ‌ها در ذهن داریم کاملا متفاوت است. زیرا سطح آگاهی و درک جانداران مختلف با یکدیگر متفاوت بوده و همچنین از سوی دیگر رفتارهایی که مارهای خانگی از خود بروز می‌دهند از روی غریزه به منظور دفاع از خود یا انجام تغذیه می باشد!

به همین جهت توصیه می‌شود که در خصوص مارهای خانگی بیشتر از آنکه تنبیه خاصی در نظر گرفته شود، بایستی از تکرار آن رفتار نامناسب پیشگیری شود؛ مثلا نباید به طور ناگهانی به مار دست زد یا برای انجام پروسه تغذیه مار به جای ارائه طعمه با دست، از یک انبر استفاده کرد تا خطر گاز گرفته شدن دست به شدت کاهش یابد! همچنین نگهداری از مارهای خانگی برای افرادی که دارای فرزند خردسال بوده یا از یک حیوان خانگی دیگر نگهداری می کنند اصلا توصیه نمی شود.