مسمومیت گربه | راهنمای جامع تشخیص و درمان

راهنمای جامع برای شناسایی و درمان مسمومیت‌های رایج در گربه‌ها

مسمومیت گربه‌ ها به دلیل طبیعت محتاط و انتخاب‌گر آنها نسبت به مصرف غذا و مواد مختلف، به ندرت رخ می‌دهد. گربه‌ها معمولاً به دلیل حساسیت بالایی که به بوها و طعم‌ها دارند، از خوردن موادی که برای آنها ناخوشایند یا مشکوک به نظر می‌رسد، اجتناب می‌کنند.

با این حال، در موارد نادر، ممکن است گربه‌ها به طور تصادفی با مواد سمی تماس پیدا کنند یا آنها را مصرف کنند. مواد مختلفی در خانه وجود دارند که برای گربه‌ها سمی هستند، اما به دلیل عدم تماس مکرر گربه‌ها با این محصولات یا به دلیل اینکه از آن‌ها دوری می‌کنند، اگرچه مسمومیت در گربه‌ها شایع نیست، اما آگاهی از خطرات بالقوه و جلوگیری از دسترسی آنها به مواد خطرناک همچنان مهم است. در این مقاله 5 ماده ی سمی رایج برای گربه‌ها را معرفی می‌کنیم و اطلاعاتی در مورد علائم و درمان آن‌ها ارائه می‌دهیم.

فهرست:

• مسمومیت گربه با پرمترین
• مسمومیت با جونده کش
• مسمومیت با داروی ضد التهاب غیر استروئیدی
• غذای خراب و مسموم
• مسمومیت با گیاهان سمی

مسمومیت گربه با پرمترین

پرمترین یک حشره‌کش از گروه ترکیبات آلی پیرِترین‌ها است. این ماده معمولاً به عنوان نوعی داروی ضد کک و کنه و همچنین برای درمان کرم‌ در سگ‌ها استفاده می‌شود. همچنین در اسپری‌ها یا شامپوهای دارویی برای مقاصد ضد انگلی استفاده می‌شود. برخی از محصولات حاوی پرمترین ممکن است حاوی مواد فعال دیگر باشند و در خانه، باغ و برای مقاصد کشاورزی استفاده شوند.

این ترکیبات به دلیل جذب پوستی بالای خود مورد استفاده قرار میگیرند. این بدان معنی است که می‌توانند روی پوست حیوان قرار گیرند و به طور یکنواخت پخش شوند تا در برابر انگل ها محافظت کنند. همچنین این ماده در بسیاری از حیوانات غیر سمی است، اما گربه‌ها یک استثناء قابل توجه هستند. متاسفانه، پرمترین برای گربه‌ها بسیار سمی است.

پرمترین به دلیل نقص در متابولیزه کردن برخی مواد در گربه‌ها سمی است. این به این دلیل است که این داروها در سیستم میکروزومی کبد گربه‌ها متابولیزه می‌شوند و سپس با اسید گلوکورونیک اکسیده و ترکیب می‌شوند. مشکل اینجاست که گربه‌ها در ترکیب این ماده با اسید گلوکورونیک نقص دارند. تأخیر در دفع این ترکیبات باعث افزایش اثرات سمی می‌شود.

مسمومیت با پرمترین در گربه‌ها عمدتاً زمانی اتفاق می‌افتد که گربه با سگی که با این محصول درمان شده است، در یک خانه زندگی می‌کند. گربه‌ها تمام اعضای خانواده خود را تمیز می‌کنند، از جمله سگ‌ها. این بدان معنی است که آن‌ها می‌توانند با لیسیدن این ترکیب از روی پوشش سگ، آن را بخورند.

علائم مسمومیت با پرمترین در گربه‌ها عبارتند از:

• لرزش
• عدم تعادل
• تشنج
• فاسیکولاسیون (تکان‌های عضلانی غیر ارادی)
• گشاد شدن مردمک‌ها
• میو کردن
• دیسپنه (تنگی نفس)
• هایپرترمیا (افزایش دمای بدن) یا هیپوترمیا (کاهش دمای بدن) 
• خارش
• اسهال
• استفراغ

درمان مسمومیت با پرمترین در گربه‌ها

درمان مسمومیت با پرمترین در گربه‌ها بسته به مسیر مسمومیت متفاوت خواهد بود:

• خوردن پرمترین: می‌توان از داروهای القای استفراغ مانند زایلازین برای القای استفراغ یا انجام شستشوی معده استفاده کرد. در طول 4 ساعت اول می‌توان از ذغال فعال برای جذب بخشی از سم استفاده کرد تا از ورود کامل آن به خون جلوگیری شود.
• مسمومیت پوستی با پرمترین: باید گربه را با یک شوینده ملایم برای گربه‌ها یا با شامپوی کراتولیتیک شستشو داد تا باقی مانده را از بین ببرد و از جذب آن جلوگیری کند.

همچنین مهم است که علائم مسمومیت در گربه‌ها را مدیریت کنیم. این کار می‌تواند با مایع درمانی، اکسیژن تراپی، دیورتیک‌ها برای تسهیل حذف محصول، شل کننده‌های عضلانی در صورت وجود لرزش و ضد تشنج‌ها در صورت وجود تشنج انجام شود. اگر علائم عصبی یا تشنج زیادی وجود داشته باشد، گربه باید از طریق استنشاق با ایزوفلوران بیهوش شود.

 

مسمومیت گربه با جونده کش

جونده کشها نوعی سموم هستند که برای کشتن پستانداران کوچک استفاده می‌شوند. با اینکه به عنوان سم موش شناخته می‌شوند، می‌توانند تقریباً هر پستاندار کوچک مانند موش‌ها، سنجاب‌ها و سایر را بکشند. انواع مختلفی از جونده کشها وجود دارد، اما ضد انعقادهایی مانند بروم برخی از رایج‌ترین‌ها هستند. این ترکیب در مقابل جوندگان کوچک موثر است چرا که به آن جذب می‌شوند.

متاسفانه، بسیاری از انواع جونده کشها مختص گونه‌ای نیستند. این بدان معنی است که می‌توانند حیوانات دیگر را که آن را می‌خورند، حتی اگر آفات محسوب نشوند، بکشند. گربه‌ها می‌توانند با خوردن مستقیم سم یا خوردن جوندگانی که قبلاً سم را خورده‌اند، مسموم شوند.

با جونده کشهای ضد انعقاد، علائم مسمومیت در گربه‌ها می‌توانند از اثر ضد انعقادی ناشی شوند. به همین دلیل، علائم بالینی زیر غالب هستند:

• استفراغ همراه با خون
• خونریزی گوارشی و بینی
• خونریزی چشم، مغز و ریه این منجر به ضعف در گربه‌ها، مشکلات بینایی، مشکلات تنفسی، کم خونی، ضربان قلب ضعیف، ضربان قلب نامنظم و سایر علائم می‌شود.

درمان مسمومیت با جونده کش در گربه‌ها

درمان بسته به شرایط مسمومیت متفاوت خواهد بود:

• اگر مسمومیت کمتر از 3 ساعت پیش رخ داده باشد، معمولاً نیاز به استفاده از داروهای القای استفراغ، شستشوی معده و ذغال فعال خواهد داشت.
• اگر مشکلات تنفسی یا کم خونی شدید وجود داشته باشد، نیاز به درمان با اکسیژن خواهد بود.
• اگر گربه دچار تشنج شود، می‌تواند با دیازپام درمان شوند.
• اگر هموتوراکس وجود داشته باشد، نیاز به تخلیه خون از طریق توراکوسنتز وجود دارد. ممکن است نیاز به انتقال خون یا پلاسما و همچنین مکمل‌های ویتامین B داشته باشند.
• اگر مسمومیت به دلیل برومادیلون باشد، می‌توان از ویتامین K به صورت زیرپوستی با دوزهای 2.5-5 میلی‌گرم/کیلوگرم به مدت 3-4 هفته استفاده کرد.

مسمومیت با داروی ضد التهاب غیر استروئیدی

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) نوعی از مسکن‌ها هستند که به کاهش درد و التهاب به طور همزمان کمک می‌کنند. همه داروی ضد التهاب غیر استروئیدی برای گربه‌ها مناسب نیستند. یکی از رایج‌ترین داروهای ضد التهابی ایبوپروفن است. این دارو با مهار آزادسازی پروستاگلاندین‌ها و لوکوترین‌ها که توسط آنزیم‌های COX یا سیکلوکسیژنازها و LOX یا لیپوکسیژنازها آزاد می‌شوند، به کنترل التهاب کمک می‌کند.

این فعالیت مهاری باعث کاهش تب، درد و کمک به مقابله با فرآیندهای التهابی می‌شود. به عنوان داروهای قوی، آن‌ها همچنین می‌توانند به مخاط گوارشی و کلیه‌ها آسیب بزنند. این مسئله اصلی برای گربه‌ها نیست. مسئله در گربه‌ها این است که این داروها با ترکیب با اسید گلوکورونیک در کبد متابولیزه می‌شوند که توسط آنزیمی که گربه‌ها در آن نقص دارند، یعنی گلوکورونیل ترانسفراز کبدی، انجام می‌شود.

به همین دلیل، داروها برای مدت طولانی‌تری در بدن گربه‌ها باقی می‌مانند و سمی‌تر می‌شوند. هرچه دوز بیشتر باشد، سمی‌تر خواهد بود. متاسفانه، فقط یک مقدار نسبتاً کم برای گربه‌ها کشنده است.

علائم مسمومیت گربه با داروی ضد التهاب غیر استروئیدی در گربه‌ها عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• درد شکم
• زخم‌ها و خونریزی‌های گوارشی
• آسیب به کلیه و کبد
• تشنج
• آتاکسیا (عدم تعادل)
• کما

درمان مسمومیت با داروی ضد التهاب غیر استروئیدی در گربه‌ها

اگر به طور تصادفی یا بدون آگاهی به گربه خود داروی ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن داده‌اید، باید فوراً به دامپزشک مراجعه کنید. اگر کمتر از دو ساعت گذشته باشد، می‌توانند با استفاده از داروهای القای استفراغ مانند زایلازین و انجام شستشوی معده با ذغال فعال بخشی از دارو را جذب کنند.

ان-استیل‌سیستئین نیز به‌طور معمول برای حمایت از سنتز گلوتاتیون استفاده می‌شود. این کار به غیر فعال کردن داروی ترکیب نشده و حمایت از عملکرد کبد کمک می‌کند. دوز آن 70 میلی‌گرم/کیلوگرم چهار بار در روز به صورت خوراکی است. در حیواناتی که هیپوکسی و تنگی نفس دارند، نیاز به درمان با اکسیژن وجود دارد. سوکرالفیت نیز ممکن است برای حفاظت از مخاط گوارشی و مایع درمانی برای جلوگیری از کم‌آبی استفاده شود.

غذای خراب

گرچه کمتر از سگ‌ها، گربه‌ها نیز می‌توانند غذای آلوده یا خراب از زباله‌ها بخورند. سپس می‌توانند توسط اندوتوکسین‌هایی که باکتری‌های موجود در غذا آزاد می‌کنند، مسموم شوند. نوع باکتری تعیین‌کننده ماهیت مسمومیت غذایی است. بوتولیسم و سالمونلا در گربه‌ها دو نوع رایج مسمومیت غذایی جدی هستند.

این اندوتوکسین‌ها تغییراتی در نفوذپذیری روده، حرکات روده و سیستم عصبی ایجاد می‌کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند انعقاد درون رگی منتشر (DIC)، سندرم دیسترس حاد تنفسی و مرگ را بسته به شدت وضعیت تولید کنند.

علائم بالینی مسمومیت با غذای خراب در گربه‌ها عبارتند از:

• اسهال
• استفراغ
• درد شکم
• دیسپنه (تنگی نفس)
• اسپاسم
• عدم تعادل
• هایپرمتریا (افزایش دامنه حرکات)
• تشنج
• شوک اندوتوکسیک
• مرگ

درمان مسمومیت غذایی در گربه‌ها

برای درمان این مسمومیت، باید علائم عصبی مانند تشنج را با ضد تشنج‌ها مانند دیازپام کنترل کرد. فرد باید در صورت داشتن شوک اندوتوکسیک پایدار شود، شستشوی معده با ذغال فعال هر 2-4 ساعت انجام شود و علائم گوارشی درمان شود. آنتی‌بیوتیک‌ها برای کشتن باکتری‌ها نیاز خواهند بود.

مسمومیت با گیاهان سمی

به عنوان حیواناتی کنجکاو، گربه‌ها ممکن است وسوسه شوند تا برخی از گیاهانی که در خانه یا بیرون داریم را بخورند یا گاز بگیرند. هنگامی که این گیاهان برای گربه‌ها سمی هستند، می‌توانند علائم مختلفی ایجاد کنند که اغلب با سیستم گوارشی مرتبط هستند. رایج‌ترین‌ها عبارتند از:

• اسهال
• استفراغ
• ناراحتی و درد شکم

گیاهان سمی رایج برای گربه‌ها شامل لیلی‌ها، خرزهره‌ها، دیفن باخیا، آزالیا، هیدرانژه، پیچک، کراتون، نرگس، آلوئه ورا و پوانزتیا هستند. به‌طور کلی، می‌توان آن‌ها را به دسته‌های زیر تقسیم کرد:

• گیاهان با لاتکس سمی: ایجاد تحریک غشاهای مخاطی اعضا و پوست از طریق عبور یا تماس، مانند کراتون و پوانزتیا.
• گیاهان با ساپونین‌های تحریک‌کننده و همولیتیک: گیاهانی مانند هیدرانژه و پیچک علائم گوارشی و تنفسی، افزایش ضربان قلب، مخاطات کبود و حتی مرگ به علت توقف تنفس را ایجاد می‌کنند.
• گیاهانی که دارای گلیکوزیدهای قلبی هستند: مانند خرزهره که باعث آریتمی، افزایش یا کاهش ضربان قلب، لرزش، اختلال در حرکت، قند خون پایین، گشاد شدن مردمک‌ها و علائم گوارشی می‌شوند.
• گیاهانی با کریستال‌های اکسالات کلسیم که نامحلول و بسیار تحریک‌کننده هستند: ایجاد علائمی مانند تاول‌ها، وزیکول‌ها، قرمزی و خارش و همچنین مشکلات گوارشی و عصبی.

درمان مسمومیت با گیاهان در گربه‌ها

اگر گربه شما گیاه سمی خورده است، اولین کاری که باید انجام دهید این است که به مرکز دامپزشکی مراجعه کنید و بگویید که چه گیاهی خورده است. اگر کمتر از دو یا سه ساعت گذشته باشد، دامپزشک استفراغ را القا کرده و یا شستشوی معده انجام می‌دهد تا سعی کند تا حد ممکن سم را از بدن حذف کند. آن‌ها باید علائمی که این گیاه خاص ایجاد کرده را درمان کنند و شرایط گربه را با مایع درمانی و اکسیژن درمانی پایدار کنند.

این مقاله صلاحیت تجویز درمان‌های دامپزشکی یا تشخیص را ندارد. ما شما را دعوت می‌کنیم حیوان خانگی خود را در صورت داشتن هرگونه مشکل یا درد به دامپزشک ببرید.